UPS: Những điều cơ bản cần nắm bắt! Phần 4

[vietkhanh08]

  Re: UPS: Những điều cơ bản cần nắm bắt!
________________________________________
Cảm ơn Bro đã chia sẻ. Bài viết có đầu tư và cung cấp nhiều thông tin hữu ích.

Mình cũng có 1 kinh nghiệm khi đi mua UPS. Ban đầu mình nghĩ hiệu nào cũng vậy, cái nào cũng bảo hành 3 năm nên không quan tâm. Thế là chạy ra Hoàn Long mua cái UPS, định kiếm cái nào rẻ rẻ thôi. Thế là thằng bán hàng giới thiệu cho cái BELKIN 500VA giá 32 USD với câu tư vấn là "cái này mẫu mã đẹp!". Chơi luôn, "vậy tui lấy cái này".


Về nhà cắm điện và kết nối với máy tính để thử: ngắt cầu dao thì máy tính vẫn hoạt động bình thường --> chắc là ổn rồi. Nhưng qua hôm sau thì điều mình chờ đợi đã đến: cúp điện. Máy tính đang chạy thì điện cúp, nhìn lại cái máy tính thì nó cũng bị restart!!! Bó tay, vậy là sao??? Mình đã thử kỹ rồi mà. Quyết định chờ điện có lại rồi kiểm tra: mở máy tính rồi rút dây nguồn của UPS: kết quả là máy tính vẫn chạy bình thường!

Theo suy luận của mình để giải thích vụ này là: khi mình cắt cầu dao thì điện thế sẽ giảm nhanh chóng từ 220V xuống 0V, nhưng đối với trường hợp điện bị ngắt bởi "nhà đèn" thì nó không giảm nhanh xuống 0V mà giảm chậm hơn. Bằng chứng là các bác sẽ thấy các thiết bị nào nhạy cảm với hiệu điện thế sẽ bị tắt trước (máy tính,...) và các thiết bị có hiệu điện thế hoạt động rộng hơn (TV, đèn huỳnh quang,...) sẽ tắt sau.

Đối với máy tính thì dãi điện thế hoạt động của bộ nguồn nếu có PFC (active PFC) thì khoảng 100-240V, còn nếu không có PFC thì dãi điện thế hoạt động là khoảng 200-240V, và thời gian HOLD UP là >17ms.

Có thể là cái UPS Belkin của mình hình như nó sẽ chuyển mạch sang sử dụng acquy ở mức điện thế khoảng 180V và không có chức năng ổn áp. Như vậy sẽ khi điện cúp, nếu điện thế không ngắt nhanh mà giảm từ từ thì sẽ xảy ra hiện tượng như mình đã miêu tả: thời gian giảm từ 200V xuống 180V nếu lâu hơn thời gian HOLD UP của bộ nguồn thì hiện tượng máy tính bị khởi động lại là khó tránh khỏi.

Tới bi giờ thì mình cũng không chắc lý do tại sao như vậy nữa: tự tay mình cúp cầu dao thì máy hoạt động bình thường, nhưng khi điện tự động cúp thì máy lại bị restart. Như vậy thì có xài cái UPS hiệu Belkin này cũng như không. Tức quá bèn xách cái UPS đem ra đổi lại lấy hiệu khác. Thằng kỹ thuật viên của Hoàn Long cũng không hiểu tại sao như vậy nhưng cũng quyết định cho đổi lại. Hỏi nó cái nào tốt thì nó nói SANTAK. Cuối cùng Hoàn Long không còn cái SANTAK 500VA nên cũng chấp nhận trả lại tiền. Quá may.

Chạy qua Hợp Nhất thì thấy nó còn cả đống UPS hiệu SANTAK. Hỏi cô bé bán hàng cái nào tốt thì nhỏ nói "lấy cái SANTAK BLAZER 600VA đi anh!". Thôi thì bấm bụng bỏ thêm 22 USD nữa để lấy cái này với giá 54 USD, chứ bị 1 lần rồi sợ quá.


Thực ra từ lúc mua UPS tới giờ thì cũng chưa bao giờ bị ông nhà đèn cúp điện nửa chừng nên cũng chưa test được chính xác, chỉ test bằng cách rút nguồn điện của UPS. Mình cũng khá hài lòng với cái UPS này về thời gian lưu điện: Sử dụng 1 máy tính và 1 màn hình LCD 19" trong 12 phút vẫn chưa hết điện, còn mở 1 quạt máy với 1 đèn compact 18W thì sử dụng được 40 phút. Ngoài ra, nó còn có chức năng AVR (auto voltage regulator), surge protection (chống quá áp), chống sét cho line phone hay ADSL.

Như vậy, thông số kỹ thuật mà bạn cần quan tâm khi chọn mua UPS là:
- Công suất ổn áp phải phù hợp với thiết bị
- Chức năng ổn áp AVR
- Thời gian chuyển mạch (chuyển từ nguồn điện nhà sang điện ắc-quy) nhất định phải lớn hơn thời gian HOLD UP của bộ nguồn (thông thường là 4-10ms so với thời gian hold up của bộ nguồn là 15-20ms)
- Thời gian lưu điện: ít nhất cũng phải là 5 phút để chúng ta còn kịp lưu tài liệu và shut down máy tính.
- Nếu không có chức năng AVR thì điện thế khi UPS chuyển mạch là rất quan trọng. Có lẽ đây là lý do chính mà cái UPS Belkin làm máy tính của mình khởi động lại khi mất điện!


Những điều cần chú ý khi mua UPS
[31/10/2007 21:20]
Khi công việc cũng như dữ liệu máy tính trong quá trình làm việc của bạn là vô cùng quan trọng thì cách thức tối ưu nhất để nguồn máy tính không bị mất điện đột ngột đó chính là bạn cần trang bị thiết bị với tên gọi UPS . UPS có nhiệm vụ chống lại sự thay đổi điện áp đầu vào cùng với việc duy trì nguồn điện trong một thời gian đủ để bạn có thể lưu lại dữ liệu trong quá trình làm việc khi bị mất điện lưới . Dưới đây là một số lưu ý khi bạn mua một UPS .

Công suất

Khi mua UPS , cần lưu ý đến công suất mà hệ thống thiết bị của bạn yêu cầu . Nếu bạn mua một UPS với công suất quá thấp thì có nghĩa là bạn chưa kịp làm gì xong mà điện năng đã hết . Hầu hết những UPS được thiết kế để cung cấp năng lượng điện trong khoảng thời gian 10 phút .

Khi chọn UPS , bạn cần xem giá trị VA - hoặc Ampe ( Cường độ dòng điện ) x Điện áp ( 220V ) . Nếu bạn sử dụng nhiều thiết bị kết nối UPS thì bạn cần mua giá trị VA càng tăng lên .

Khi mua UPS bạn nên tính toán giá trị VA cao hơn từ 20-25% giá trị tổng công suất của những thiết bị khác kết nối vào USP . Nếu bạn dùng PC tại nhà thông thường thì hãy dùng UPS có 500 - 700 VA .



Phía sau UPS

Thời gian dự phòng

Không nên hy vọng UPS thông thường sẽ lưu điện áp để PC của bạn chạy cả ngày , hầu hết các kỹ sư thiết kế cung cấp cho bạn thời gian dự phòng khoảng từ 10 tới 20 phút . Bản chất của UPS là cho phép bạn lưu lại những gì mà đang làm việc khi bị mất nguồn điện lưới và tránh sự hỏng hóc hệ thống phần cứng cũng như thiết lập phần mềm ứng dụng . Hãy lựa chọn UPS theo thời gian yêu cầu của bạn .

Những tính năng khác của UPS

Khi bạn mua UPS , nên hỏi nhà cung cấp về những tính năng khác hơn là chỉ quan tâm tới công suất của nó . Điều này sẽ trợ giúp bạn tìm kiếm những UPS có thêm những tính năng phụ cho phép người mua lựa chọn chính xác những gì mình mua .

Tất nhiên đặc điểm tốt nhất UPS có thêm tính năng AVR (Automatic Voltage Regulation - Ổn áp ) bảo vệ máy tính của bạn tránh sự lên xuống thất thường của mạng điện lưới . Nếu dải AVR càng rộng thì càng tốt ví dụ như từ 120V – 260V là tốt nhất , nếu dải hẹp như từ 190V - 240V thì không hấp dẫn bằng .

Hầu hết UPS đều có chế độ thiết lập trình tự cắt hệ thống khi nguồn điện lưới bị mất cũng là để ngăn chặn việc phá hỏng hệ thống phần cứng .

Đừng so sánh công suất của bộ nguồn máy tính với công suất của UPS .

Công suất UPS không cần phải lớn hơn công suất bộ nguồn PC của bạn . UPS với 600AV là đủ cho hầu hết mọi máy tính thông thường . Đừng mua UPS với công suất quá lớn so với công suất những thiết bị bạn kết nối vào .

Những bản báo cáo của phần mềm

Phần mề cung cấp với UPS thường không cho những bản báo cáo chính xác . Đừng nghe theo bản báo cáo vậy khi mà nó nói rằng cần phải thay thế Ắc quy khi mà thời gian sử dụng UPS khi mất điện vẫn đáp ứng được nhu cầu của bạn . Bởi vì những báo cáo như vậy yêu cầu bạn thường xuyên đi mua Ắc quy để thay thế từ nhà cung cấp linh kiện .

Phần mềm quan trọng đó là chức năng tắt máy tính một cách hợp lí khi mà đã lưu lại những gì đang làm việc . Nhưng cũng rất quan trọng để bạn xác định chắc chắn khi nào cần thay Ắc quy .

Một số vấn đề khác

Đừng bao giờ để UPS của bạn bị quá tải ( Overload ) , ví dụ như kết nối những thiết bị ngoại vi như máy in , Scanner , máy Fax .

Đừng bao giờ cắm Máy in với hệ thống Ắc quy dự phòng . Cách tốt nhất cho Ắc quy trong UPS là không nạp chúng hoàn toàn ít nhất một lần một tháng .

Nối đất cho UPS một cách hợp lí , trong mọi thời gian để tránh những thảm hoạ liên quan tới điện .

Kết luận

Chúng ta nên nhớ có hai kiểu UPS . Một là kiểu SPS (Standby Power System - Hệ thống nguồn điện dự phòng) hay còn gọi là UPS Standby và hai là Hệ thống UPS Online .

Nếu bạn dùng cho gia đình tốt hơn hết nên chọn loại SPS cho rẻ tiền . Giá của UPS Online cao gấp 3 tới 5 lần so với UPS Standby với cùng công suất .

Nếu dùng cho máy chủ , hãy chọn UPS Online ( Online có nghĩa là nguồn điện ra được cung cấp từ Ắc quy trong mọi trường hợp ) . Với công suất ra càng cao thì giá của UPS Online càng cao lên nhiều lần . Bạn nên mua UPS loại này với nhiều tính năng nâng cao . Những đặc điểm đó bao gồm : Quản lí Ắc quy linh hoạt , đèn báo hiệu cần thay thế Ắc Quy , thay thế Ắc quy kiểu Hot-Swap ( thay thế Ắc quy hỏng mà không cần tắt UPS ) …